6 marca 2025 r. odbędzie się w Sejmie posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (druk nr 28), czyli inicjatywy obywatelskiej ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”.
Projekt ZNP dotyczy zmiany systemu wynagradzania nauczycieli:
zapewnia powiązanie nauczycielskich wynagrodzeń z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, co gwarantuje, że pensje nauczycieli będą rosły wraz ze „średnią krajową”.
Inicjatywa ZNP została wniesiona do Sejmu w 2021 r. i trafiła do sejmowej „zamrażarki”, decyzją ówczesnej marszałek Elżbiety Witek (PiS). Dopiero w nowej kadencji Sejmu, inicjatywa została ponownie procedowana. Jej pierwsze czytanie odbyło się w styczniu 2024 roku.
Od momentu wniesienia projektu do Sejmu (2021 r.) zmieniły się uwarunkowania prawne. Uaktualnienia wymagają m.in. niektóre wskaźniki zawarte w projekcie:
wzrosło przeciętne wynagrodzenie w gospodarce;
rząd Zjednoczonej Prawicy zmodyfikował stopnie awansu zawodowego (były cztery, są dwa).
W ciągu dwóch lat zmieniła się również wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce (w chwili składania projektu było to 5 168 zł). Dodatkowo w chwili składania obywatelskiego projektu wynagrodzenie zasadnicze stażysty stanowiło 73 proc. wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, a obecnie stanowi już 81 proc.
W związku z tym należy dokonać zmian w treści Inicjatywy Obywatelskiej w zakresie dookreślenia stopni awansu zawodowego, a także zmian w zakresie symulacji finansowej kosztów Inicjatywy Obywatelskiej w związku ze zmianą przeliczników - z uwzględnieniem wysokości kwoty bazowej ustalonej w projekcie ustawie budżetowej na rok 2025 r. i skutków planowanej 5% podwyżki wynagrodzeń w 2025 r.
ZNP przygotował poprawki wynikające z konieczności dostosowania projektu do aktualnego stanu prawnego:
- przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej ustalane jest na drugi kwartał (a nie jak dotychczas - trzeci),
- zastąpienie kwoty bazowej określanej corocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej przez parlament, kwotą przeciętnego wynagrodzenia gospodarce narodowej w II kwartale roku poprzedzającego,
- modyfikacja sposobu ustalania stawek wynagrodzenia zasadniczego: wprowadzenie nowego mechanizmu corocznej aktualizacji wysokości wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli poprzez określenie maksymalnej i minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego na najwyższym poziomie wykształcenia:
dla nauczyciela dyplomowanego w wysokości co najmniej 100%,
dla nauczyciela początkującego w wysokości co najmniej 81%,
przeciętnego wynagrodzenia ustalanego w II kwartale roku poprzedzającego;
- zmiana zasady naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z projektowanym, brzmieniem art. 53 ust. 1 KN odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będzie się odnosił do 74% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego. Natomiast odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie się odnosił do 29% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego, ustalanego na podstawie art. 20 pkt 2 u.e.r.f.u.s.
SYMULACJA
1. wzrostu stawek wynagrodzenia zasadniczego w 2025 r.:
dla nauczyciela dyplomowanego stanowi 100% przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego - tj. 8.038,41 zł
dla nauczyciela początkującego stanowi co najmniej 81% przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego - tj. 6.511,11 zł.
Porównanie wysokości stawek wynagrodzenia zasadniczego według projektu obywatelskiego i rozporządzenia płacowego z uwzględnieniem planowanej 5% podwyżki od 01.01.2025 r., a także z dodatkowym podwyższeniem stawek dla nauczyciela początkującego o 2.308%
Poziom wykształcenia |
Stopnie awansu zawodowego nauczyciela |
|||
nauczyciel początkujący |
nauczyciel mianowany |
nauczyciel dyplomowany |
||
1 |
Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym |
6.511,11 zł (1) 5.272,34 zł (2) wzrost: + 1.238,77 zł + 23,49 % |
6.872,03 zł 5.309,85 zł wzrost: + 1.562,18 zł + 29,42 % |
8.038,41 zł 6.210,75 zł wzrost: + 1.827,66 zł + 29,42 % |
2 |
Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie |
6.872,03 zł 5.143,43zł wzrost: + 1.728,60 zł + 33,60 % |
6.671,88 zł 5.155,5 zł wzrost: + 1.516,38 zł + 29,41 % |
6.995,82 zł 5.405,4 zł wzrost: + 1.590,42 zł + 29,42% |
2. wzrostu stawek średniego wynagrodzenia
Zaproponowane w poprawce do Inicjatywy Obywatelskiej stawki średniego wynagrodzenia:
nauczyciel początkujący – 8.038,41 zł - 100% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.
nauczyciel mianowany – 10.048,01 zł - 125% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.
nauczyciel dyplomowany – 12.459,53 zł - 155% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.
1 Symulowana stawka wynagrodzenia zasadniczego w roku 2025 r. według Inicjatywy Obywatelskiej, ustalona proporcjonalnie do udziału procentowego poszczególnych stawek wynagrodzenia zasadniczego określonych w rozporządzeniu płacowym w roku 2024
2 Symulowana stawka wynagrodzenia zasadniczego od 01.01.2025 r. z uwzględnieniem planowanej 5% podwyżki a także z dodatkowym podwyższeniem stawek dla nauczyciela początkującego o 2.308%
