Obywatelska inicjatywa ZNP „Godne płace…” w Sejmie. Znamy poprawki Związku do projektu. Co trzeba zmienić w jego treści? 6 marca 2025, GŁOS NAUCZYCIELSKI

 W czwartek 6 marca 2025 r. odbyło się posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (druk nr 28, czyli projektu obywatelskiego ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”. Posłowie wysłuchali wnioskodawców, czyli przedstawicieli Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej – prezesa Związku Sławomira Broniarza oraz wiceprezes ZG ZNP Urszuli Woźniak. Związek przygotował pakiet poprawek aktualizujących projekt obywatelski. Taka aktualizacja jest konieczna, ponieważ w czasie przetrzymywania inicjatywy w sejmowej „zamrażarce” zmienił się stan prawny. 

Przypomnijmy, że projekt ZNP dotyczy zmiany systemu wynagradzania nauczycieli. Zapewnia powiązanie nauczycielskich wynagrodzeń z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, co gwarantuje, że pensje nauczycieli będą rosły wraz ze „średnią krajową”.

Inicjatywa ZNP została wniesiona do Sejmu w 2021 r. i trafiła do sejmowej „zamrażarki”, decyzją ówczesnej marszałek Elżbiety Witek (PiS). Dopiero w nowej kadencji Sejmu, inicjatywa została ponownie skierowana do pierwszego czytania. Odbyło się ono w styczniu 2024 roku.

Co się zmieniło?

ZNP przypomina, że od momentu wniesienia projektu do Sejmu (2021 r.) zmieniły się uwarunkowania prawne. Uaktualnienia wymagają m.in. niektóre wskaźniki zawarte w projekcie:

• wzrosło przeciętne wynagrodzenie w gospodarce;
• rząd Zjednoczonej Prawicy zmodyfikował stopnie awansu zawodowego (były cztery, są dwa).

W ciągu dwóch lat zmieniła się również wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce (w chwili składania projektu było to 5 168 zł). Dodatkowo w chwili składania obywatelskiego projektu wynagrodzenie zasadnicze stażysty stanowiło 73 proc. wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, a obecnie stanowi już 81 proc.

W związku z tym należy dokonać zmian w treści Inicjatywy Obywatelskiej w zakresie dookreślenia stopni awansu zawodowego, a także zmian w zakresie symulacji finansowej kosztów Inicjatywy Obywatelskiej w związku ze zmianą przeliczników – z uwzględnieniem wysokości kwoty bazowej ustalonej w projekcie ustawie budżetowej na rok 2025 r. i skutków planowanej 5-proc. waloryzacji wynagrodzeń w 2025 r.

Poprawki Związku

ZNP przygotował więc poprawki wynikające z konieczności dostosowania projektu do aktualnego stanu prawnego:

– przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej ustalane jest na drugi kwartał (a nie jak dotychczas w projekcie – trzeci),

– zastąpienie kwoty bazowej określanej corocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej przez parlament, kwotą przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale roku poprzedzającego,

– modyfikacja sposobu ustalania stawek wynagrodzenia zasadniczego: wprowadzenie nowego mechanizmu corocznej aktualizacji wysokości wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli poprzez określenie maksymalnej i minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego na najwyższym poziomie wykształcenia:

>> dla nauczyciela dyplomowanego w wysokości co najmniej 100 proc.,

>> dla nauczyciela początkującego w wysokości co najmniej 81 proc.,

przeciętnego wynagrodzenia ustalanego w II kwartale roku poprzedzającego.

Kolejna poprawka dotyczy zmiany zasady naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z projektowanym, brzmieniem art. 53 ust. 1 KN odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będzie się odnosił do 74 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego. Natomiast odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie się odnosił do 29 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego, ustalanego na podstawie art. 20 pkt 2 u.e.r.f.u.s.

(DK, GN)

Wezwanie do zapłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. ZNP publikuje wzór dokumentu dla nauczycieli 5 marca 2025 GŁOS NAUCZYCIELSKI

 „Nauczycielu, jeżeli w danym tygodniu przepracowałeś ponad 40 godzin, masz prawo do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych! Wynagrodzenia tego można dochodzić przez okres trzech lat od dnia, w którym wynagrodzenie to winno było być Ci wypłacone (wynagrodzenie za godziny nadliczbowe wypłaca się z dołu w ostatnim dniu miesiąca, a jeżeli ostatni dzień miesiąca jest dniem wolnym od pracy wynagrodzenie, to wypłaca się w dniu następnym). Przerwanie biegu przedawnienia wymaga skierowania sprawy na drogę sądową” – przypomina ZNP i publikuje wzór wezwania do dyrektora w celu uzyskania wynagrodzenia. Informację Związku publikujemy w całości. 

W przypadku braku wypłaty wynagrodzenia w terminie 7 dni od dnia złożenia ww. wezwania:

1) poinformuj właściwego miejscowo prezesa Oddziału ZNP, który skieruje wystąpienie do Państwowej Inspekcji Pracy, a ta wyda dyrektorowi nakaz wypłaty wynagrodzenia

albo

2) skontaktuj się z prawnikiem, który pomoże Ci wnieść pozew do sądu pracy.

Ponadto, jeżeli dyrektor szkoły nie zapewnia Ci nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego, możesz dochodzić dodatkowych roszczeń.

Nauczyciel ma bowiem prawo w każdej dobie do:

>> co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, o którym mowa w art. 132 § 1 Kodeks pracy

>> oraz do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego na zasadach określonych w art. 133 § 1 Kodeksu pracy.

Jak wskazuje Sąd Okręgowy w Legnicy w wyroku z 20.12.2012 r., V Pa 203/12 szkoła, która nie zapewnia nauczycielowi tego odpoczynku winna zapłacić na rzecz nauczyciela stosowane zadośćuczynienie. O fakcie naruszania Twojego prawa do nieprzerwanego odpoczynku także poinformuj prezesa Oddziału ZNP albo prawnika.

Członkowie Związku Nauczycielstwa Polskiego pomoc prawną (w tym pomoc w sporządzeniu pozwów) mogą uzyskać w okręgach ZNP, które zatrudniają prawników specjalizujących się w prawie pracy i prawie oświatowym.

W celu uzyskania pomocy należy skontaktować się z właściwym miejscowo okręgiem ZNP:

>> Okręg Wielkopolski, tel. (61) 848-06-13, wlkp@znp.edu.pl   

(GN)

 

Szkolenie dot. mobbingu i dyskryminacji - 8-9 III 2025 r. Poznań

 Prezes Oddziału ZNP w Wolsztynie Kol. Magdalena Piotrowska wzięła udział w dwudniowym szkoleniu pt. "Mobbing i dyskryminacja. Zapobieganie i przeciwdziałanie". Odbyło się ono w ramach realizacji  projektu "Dialog PLUS". Szkolenie w Poznaniu prowadziła Iwona Kordjak. 

Zdobytą wiedzę i umiejętności z pewnością wykorzystamy w ramach działalności Oddziału.

Obywatelska inicjatywa ZNP „Godne płace” w Sejmie – podkomisja 6.03.2025

 

6 marca 2025 r. odbędzie się w Sejmie posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (druk nr 28), czyli inicjatywy obywatelskiej ZNP „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli”.

Projekt ZNP dotyczy zmiany systemu wynagradzania nauczycieli:

• zapewnia powiązanie nauczycielskich wynagrodzeń z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, co gwarantuje, że pensje nauczycieli będą rosły wraz ze „średnią krajową”.

Inicjatywa ZNP została wniesiona do Sejmu w 2021 r. i trafiła do sejmowej „zamrażarki”, decyzją ówczesnej marszałek Elżbiety Witek (PiS). Dopiero w nowej kadencji Sejmu, inicjatywa została ponownie procedowana. Jej pierwsze czytanie odbyło się w styczniu 2024 roku.

Od momentu wniesienia projektu do Sejmu (2021 r.) zmieniły się uwarunkowania prawne. Uaktualnienia wymagają m.in. niektóre wskaźniki zawarte w projekcie:

• wzrosło przeciętne wynagrodzenie w gospodarce;

• rząd Zjednoczonej Prawicy zmodyfikował stopnie awansu zawodowego (były cztery, są dwa).

W ciągu dwóch lat zmieniła się również wysokość przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce (w chwili składania projektu było to 5 168 zł). Dodatkowo w chwili składania obywatelskiego projektu wynagrodzenie zasadnicze stażysty stanowiło 73 proc. wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego, a obecnie stanowi już 81 proc.

W związku z tym należy dokonać zmian w treści Inicjatywy Obywatelskiej w zakresie dookreślenia stopni awansu zawodowego, a także zmian w zakresie symulacji finansowej kosztów Inicjatywy Obywatelskiej w związku ze zmianą przeliczników - z uwzględnieniem wysokości kwoty bazowej ustalonej w projekcie ustawie budżetowej na rok 2025 r. i skutków planowanej 5% podwyżki wynagrodzeń w 2025 r.

ZNP przygotował poprawki wynikające z konieczności dostosowania projektu do aktualnego stanu prawnego:

- przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej ustalane jest na drugi kwartał (a nie jak dotychczas - trzeci),

- zastąpienie kwoty bazowej określanej corocznie dla nauczycieli w ustawie budżetowej przez parlament, kwotą przeciętnego wynagrodzenia gospodarce narodowej w II kwartale roku poprzedzającego,

- modyfikacja sposobu ustalania stawek wynagrodzenia zasadniczego: wprowadzenie nowego mechanizmu corocznej aktualizacji wysokości wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli poprzez określenie maksymalnej i minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego na najwyższym poziomie wykształcenia:

• dla nauczyciela dyplomowanego w wysokości co najmniej 100%,

• dla nauczyciela początkującego w wysokości co najmniej 81%,

przeciętnego wynagrodzenia ustalanego w II kwartale roku poprzedzającego;

- zmiana zasady naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Zgodnie z projektowanym, brzmieniem art. 53 ust. 1 KN odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będzie się odnosił do 74% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego. Natomiast odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie się odnosił do 29% przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego, ustalanego na podstawie art. 20 pkt 2 u.e.r.f.u.s.

SYMULACJA

1. wzrostu stawek wynagrodzenia zasadniczego w 2025 r.:

• dla nauczyciela dyplomowanego stanowi 100% przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego - tj. 8.038,41 zł

• dla nauczyciela początkującego stanowi co najmniej 81% przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego - tj. 6.511,11 zł.

Porównanie wysokości stawek wynagrodzenia zasadniczego według projektu obywatelskiego i rozporządzenia płacowego z uwzględnieniem planowanej 5% podwyżki od 01.01.2025 r., a także z dodatkowym podwyższeniem stawek dla nauczyciela początkującego o 2.308%

Poziom wykształcenia		Stopnie awansu zawodowego nauczyciela
		nauczyciel początkujący	nauczyciel mianowany	nauczyciel dyplomowany
1	Tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym	6.511,11 zł (1) 5.272,34 zł (2) wzrost: + 1.238,77 zł + 23,49 %	6.872,03 zł 5.309,85 zł wzrost: + 1.562,18 zł + 29,42 %	8.038,41 zł 6.210,75 zł wzrost: + 1.827,66 zł + 29,42 %
2	Tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, Tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie	6.872,03 zł 5.143,43zł wzrost: + 1.728,60 zł + 33,60 %	6.671,88 zł 5.155,5 zł wzrost: + 1.516,38 zł + 29,41 %	6.995,82 zł 5.405,4 zł wzrost: + 1.590,42 zł + 29,42%

2. wzrostu stawek średniego wynagrodzenia

Zaproponowane w poprawce do Inicjatywy Obywatelskiej stawki średniego wynagrodzenia:

• nauczyciel początkujący – 8.038,41 zł - 100% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.

• nauczyciel mianowany – 10.048,01 zł - 125% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.

• nauczyciel dyplomowany – 12.459,53 zł - 155% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w II kwartale 2024 r.

1 Symulowana stawka wynagrodzenia zasadniczego w roku 2025 r. według Inicjatywy Obywatelskiej, ustalona proporcjonalnie do udziału procentowego poszczególnych stawek wynagrodzenia zasadniczego określonych w rozporządzeniu płacowym w roku 2024

2 Symulowana stawka wynagrodzenia zasadniczego od 01.01.2025 r. z uwzględnieniem planowanej 5% podwyżki a także z dodatkowym podwyższeniem stawek dla nauczyciela początkującego o 2.308%

6 marca Sejm ma wreszcie zacząć prace nad projektem ZNP „Godne płace..” ZNP przedłoży pakiet poprawek, które dostosowują go do aktualnego stanu prawnego 4 marca 2025, GŁOS NAUCZYCIELSKI

– Na posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej idziemy z poprawkami do projektu ustawy o zmianie ustawy KN popieranego przez obywatelski komitet Inicjatywy Ustawodawczej. Dlatego, że jak wiemy, nie z naszej winy, przez ostatnie ponad trzy i pół roku nasz projekt, który poparło 250 tys. obywateli, przeleżał w sejmowej zamrażarce i po prostu się zdezaktualizował. Zgłosimy więc poprawki i dodatkowe propozycje zmian – poinformowała Urszula Woźniak, wiceprezes ZG ZNP w wywiadzie dla nowego Głosu Nauczycielskiego (nr 9-10 z 5-12 marca 2025).  Na stronie Sejmu podano już oficjalnie, że posiedzenie podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela (druk nr 28), czyli inicjatywy obywatelskiej ZNP „Godne i wysoki prestiż zawodu nauczyciela” odbędzie się w czwartek 6 marca o godzinie 11:30.

Przypomnijmy, że 20 grudnia 2024 podkomisja spotkała się na pierwszym plenarnym posiedzeniu. Zwracano wtedy uwagę, że projekt się zdezaktualizował, choćby z uwagi wprowadzenie w ostatnich latach nowych stopni awansu zawodowego.

Zdecydowano wtedy także, że członkowie i członkinie podkomisji spotkają się z wnioskodawcami projektu czyli z ZNP. Ma do tego dojść właśnie 6 marca.

Czego dotyczą zmiany w projekcie, które przedstawi ZNP? Jak tłumaczyła w rozmowie z Głosem Urszula Woźniak poprawki dotyczą np. art. 30 ust. 3 KN, który ma otrzymać brzmienie, że „średnie wynagrodzenie nauczycieli przeliczane jest w pierwszym dniu roku kalendarzowego i stanowi dla nauczyciela początkującego 100 proc., dla nauczyciela mianowanego 125 proc., a dla nauczyciela dyplomowanego 155 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale (wcześniej była mowa o trzecim kwartale – przyp. red) poprzedzającego roku budżetowego”.

Jest tam też zapis, który mówi o tym, że minister właściwy wydaje rozporządzenie ws. minimalnych stawek zasadniczych wynagrodzeń nauczycieli i musi wziąć pod uwagę, że zasadnicze wynagrodzenie nauczyciela dyplomowanego wynosi co najmniej 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, a wynagrodzenie nauczyciela początkującego co najmniej 81 proc. „Wprowadzamy więc dwa bezpieczniki przy wynagrodzeniu zasadniczym” – podkreśliła.

– Nasza dodatkowa propozycja dotyczy zmiany art. 53 KN ponieważ w związku z inicjatywą obywatelską nie będzie już pojęcia „kwoty bazowej”, a od kwoty bazowej naliczany jest np. fundusz świadczeń socjalnych zarówno dla nauczycieli jak i dla nauczycieli emerytowanych. Proponujemy zmianę i postulujemy, żeby kwotą bazową było przeciętne wynagrodzenie w gospodarce bez wprowadzania jakiegoś nowego wskaźnika. Czyli wynagrodzenie nauczycieli i odpis na fundusz świadczeń odnosiłby się do przeciętnego wynagrodzenia – poinformowała wiceprezes ZG ZNP.

– Obecnie w art. 53 KN wysokość odpisu na fundusz socjalny dla nauczycieli nauczycieli wynosi 110 proc. kwoty bazowej. My proponujemy, żeby to było 74 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego, co kwotowo wychodzi na to samo. Podobne rozwiązanie dotyczyłoby nauczycieli emerytów: w tej chwili to jest 42 proc. kwoty bazowej, a my proponujemy 29 proc. przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale poprzedzającego roku budżetowego – podała.

Zauważmy, że po planowanej 5% waloryzacji wynagrodzeń, która ma trafić na konta nauczycieli z wyrównaniem od stycznia zarobki nauczycieli (mimo zeszłorocznych podwyżek – bardzo potrzebnych i godnościowych), nie osiągnęły wciąż poziomu z 2013 roku, w stosunku do minimalnego i przeciętnego wynagrodzenia o pracę.

Obecnie minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli  wynoszą:

>> 5153 zł brutto (około 3960 zł netto) – nauczyciel początkujący

>> 5310 zł brutto (około 4080 zł netto) – nauczyciel mianowany

>> 6211 zł brutto (około 4700 zł netto) – nauczyciel dyplomowany

Urszula Woźniak ocenia, że zgodnie z oczekiwaniami środowiska powinny być dwa razy wyższe. To pozwoliłyby na faktyczne odbudowywanie prestiżu zawodu nauczyciela w Polsce, a w konsekwencji zainteresowałyby tym zawodem młode pokolenie.

W ocenie wiceprezes ZG ZNP nauczyciel dyplomowany powinien zarabiać 10 tys. zł (na rękę), nauczyciel mianowany – 9 tys. zł netto, a początkujący około 7-7,5 tys. zł netto.

– Gdyby nauczyciele otrzymali nie 5 proc. waloryzacji, lecz 10 proc. podwyżki – o co minister Nowacka wystąpiła do ministra finansów, ale bez skutku – to wynagrodzenia nauczycieli przybliżyłyby się do wskaźników, które wynikają z zapisów naszej inicjatywy obywatelskiej – zwraca uwagę wiceprezes ZG ZNP.

Przypomnijmy, że w kilka tygodni temu doszło do spotkania kierownictwa ZNP z Adamem Krzemińskim (KO), przewodniczącym podkomisji nadzwyczajnej.

 – Pan przewodniczący skontaktował się z ZNP, spotkaliśmy się, zapowiedział że jak najszybciej zorganizuje posiedzenie podkomisji, co rzeczywiście ma nastąpić 6 marca. ZNP ma przedstawić swoje poprawki do projektu, które i tak musi przejąć od nas jakiś poseł, bo Związek formalnie nie ma prawa wnoszenia poprawek, i razem z członkami podkomisji mamy nad tą inicjatywą pracować, tak żeby nadać jej aktualny sznyt, i żeby Sejm mógł ją przyjąć – tłumaczy Urszula Woźniak.

Przypomnijmy,  że Związek Nauczycielstwa Polskiego zebrał pod projektem zmiany Karty Nauczyciela – w ramach Inicjatywy Obywatelskiej „Godne płace i wysoki prestiż nauczycieli” – ponad 250 tys. podpisów (wymagane ustawowe minimum to 100 tys.).

Projekt trafił do Sejmu IX kadencji jesienią 2021 r. i na początku kolejnego roku odbyło się jego pierwsze czytanie. Następnie rządząca wówczas Zjednoczona Prawica schowała projekt do sejmowej „zamrażarki”. Ponieważ nierozpatrzone projekty obywatelskie (w odróżnieniu od „zwykłych” projektów ustaw) otrzymują „drugie życie” w kolejnej kadencji Sejmu, również inicjatywa związkowa trafiła do rozpatrzenia na forum Izby.

Miało to miejsce w styczniu br., kiedy to skierowano inicjatywę do dalszych prac w komisji edukacji. – Jeżeli chcemy nowoczesnego państwa, a sądzę, że jest to powszechne oczekiwanie, to trzeba postawić na edukację. Na dobrą i nowoczesną szkołę z dobrze wynagradzanymi nauczycielami i nauczycielkami – mówił prezes ZNP Sławomir Broniarz w Sejmie 24 stycznia prezentując założenia projektu.

Później Związek kilkakrotnie występował do rządzących o przyspieszenie rozpatrywania projektu obywatelskiego.

– Zobowiązuję się dzisiaj, że przyspieszymy prace nad projektem obywatelskim ZNP („Godne płace i wysoki prestiż zawodu nauczyciela” – przyp. red.), nie będzie już zwłoki – zapowiedział premier Donald Tusk 22 listopada 2024 r. z mównicy XLIII Zjazdu ZNP.

Szefowa MEN Barbara Nowacka potwierdziła kilka dni temu, że w marcu w Sejmie będzie procedowana ustawa, która wiąże pensje nauczycieli z wynagrodzeniem średnim krajowym.

Jak przypomniała w trakcie konferencji na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2024 r. nauczyciele dostali już 30-33 proc. podwyżki, ale jak zaznaczyła, „nie są to znaczne kwoty”. – Teraz jest poprawa, ale chcę, abyście państwo wiedzieli, że to absolutnie nie jest ostatnie słowo – zapewniła.

Z deklaracji polityków dzisiejszej opozycji (byłych rządzących) wynika, że oni również są pozytywnie nastawieni do projektu obywatelskiego. Co z tego wyniknie? Przekonamy się w najbliższych miesiącach.

(GN)