Opinia ZNP w sprawie prawa do wsparcia na zakup komputera dla nauczycieli przebywających
w przeszłości na urlopie dla poratowania zdrowia
Opinia:
- dotyczy nowelizacji przepisów wykonawczych z 2025 r. i odnosi się do nauczycieli, którzy nie otrzymali dofinansowania z powodu przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia, ale dziś na tym urlopie nie przebywają
- jest związana z wykładnią dokonaną przez Ministra Cyfryzacji i Ministra Edukacji, która odmawia prawa do wsparcia nauczycielom, którzy dziś nie przebywają na urlopie dla poratowania zdrowia, ze względu na to, że w przeszłości na takim urlopie przebywali.
Zdaniem ZNP taka wykładnia rażąco narusza obowiązujące prawo.
1. Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7.07.2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 1771 ze zm.) – dalej u.w.k.c., wsparcie sfinansowane ze środków publicznych przysługuje nauczycielom, wychowawcom i innym pracownikom pedagogicznym pozostającym w stosunku pracy na dzień 30 września 2023 r. w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz w publicznych szkołach artystycznych, a także w niepublicznych szkołach artystycznych posiadających uprawnienia publicznej szkoły artystycznej.
2. Grupy nauczycieli uprawnionych określone zostały w treści § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Cyfryzacji z dnia 28.09.2023 r. w sprawie określenia grup nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych uprawnionych do otrzymania wsparcia sfinansowanego ze środków publicznych (Dz.U. poz. 2071) – r.wsp.fin.
3. Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 u.w.k.c. nauczyciel składa wniosek w terminie 30 od dnia wskazania grupy obejmującej nauczyciela, o którym mowa w treści § 2 ust. 2 r.wsp.fin.
Na podstawie art. 15 ust. 4 pkt 1 u.w.k.c. organ prowadzący szkołę nie składa wniosku (zbiorczy wniosek organu prowadzącego o finansowanie wsparcia na zakup laptopów), jeżeli nauczyciel na dzień złożenia wniosku (wskazanego w art. 15 ust. 1 u.w.k.c.):
1) pozostaje w stanie nieczynnym, przebywa na świadczeniu rehabilitacyjnym lub na urlopie dla poratowania zdrowia;
2) jest zawieszony w pełnieniu obowiązków na podstawie art. 85t ust. 1-3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela;
3) przebywa na urlopie bezpłatnym, trwającym nie krócej niż 14 dni;
4) jest urlopowany lub całkowicie zwolniony z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy o związkach zawodowych.
4. Przepis art. 15 ust. 4 u.w.k.c. okresowo pozbawia więc wsparcia ww. nauczycieli, mimo ujęcia ich w grupie nauczycieli uprawnionych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c. i § 2 ust. 1 r.wsp.fin.
Nie zmienia to jednak faktu, że na podstawie art. 15 ust. 4 u.w.k.c. organ może nie procedować złożonego wniosku, co jednak nie oznacza, że nauczyciel nie znajdował się w grupie nauczycieli uprawnionych do wsparcia.
Nauczyciel znajdował się w grupie osób uprawnionych do wsparcia skoro spełniał warunki określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c., jedynie jego wniosek nie był procedowany na podstawie art. 15 ust. 4 u.w.k.c. z powodu przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia.
Nowelizacja rozporządzenia zmieniającego r.wsp.fin. z dnia 13.06.2025 r. wprowadziła przepis § 2 ust. 1 pkt 6 r.wsp.fin., na podstawie którego pojawiło się dodatkowe uprawnienie dla wychowawców, nauczycieli i innych pracowników pedagogicznych, o których mowa w § 2 pkt 1–5 r.wsp.fin, którzy będąc uprawnionymi do otrzymania wsparcia – dotychczas tego wsparcia nie otrzymali.
Przepis ten dotyczy nauczycieli, którzy będąc w grupie podmiotów uprawnionych, okresowo utracili wsparcie na podstawie art. 15 ust. 4 u.w.r.k.c. (np. w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowa).
Zgodnie z treścią § 2 ust. 2 pkt 6 r.wsp.fin. 30-dniowy termin na złożenie wniosku liczony jest od dnia 1 sierpnia 2025 r.
- Jeżeli więc nauczyciele pozostawali w stosunku pracy na dzień 30.09.2023 r., i znajdowali się w grupie nauczycieli uprawnionych do wsparcia, ale nie otrzymali wsparcia w związku z przebywaniem na urlopie dla poratowania zdrowia, to byli i nadal są w grupie nauczycieli uprawnionych do wsparcia.
Jeżeli obecnie w okresie 30 dni następujących po 1 sierpnia 2025 r. nadal nie będą ponownie z określonych względów objęci dyspozycją art. 15 ust. 4 u.w.r.k.c., wówczas nabędą prawo do wsparcia w postaci bonu na zakup laptopa.
Tak więc nauczyciel, który będąc uprawnionym do wsparcia nie otrzymał go i w dacie składania wniosku o wsparcie nie przebywa obecnie na urlopie dla poratowania zdrowia urlopie, nabywa prawo do wsparcia na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c. i § 2 ust. 1 pkt 6 r.wsp.fin.
Prawo to wynika wprost z treści art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c. i § 2 ust. 2 pkt 6 r.wsp.fin. i nie wymaga żadnej dodatkowej interpretacji.
Dyspozycja § 2 ust. 1 pkt 6 r.wsp.fin. została wprowadzona do obiegu prawnego właśnie z tego powodu, że pewna grupa nauczycieli uprawnionych do wsparcia, nie uzyskała go. Po to przepis został wprowadzony, aby nauczyciele uprawnieni mogli uzyskać wsparcie, którego zostali okresowo pozbawieni na podstawie art. 15 ust. 4 u.w.r.k.c.
Inna wykładnia § 2 ust. 1 pkt 6 r.wsp.fin. jest sprzeczna z wykładnią logiczną tej normy i czyni katalog jej adresatów – katalogiem pustym.
Tak więc nauczyciel, który był w grupie osób uprawnionych, ponieważ spełniał warunki określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c., i który również obecnie spełnia warunki określone w art. § 2 ust. 2 pkt 6 r.wsp.fin. – nadal znajduje się grupie nauczycieli uprawnionych do wsparcia.
Należy powtórzyć, że art. 15 ust. 4 u.w.k.c. ani obecnie nie wyklucza, ani poprzednio nie wykluczał, z grupy nauczycieli uprawnionych do wsparcia, a jedynie uprawniał organy do nieprocedowania wniosku.
Wniosek, jakoby nauczyciel w przeszłości przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia bezpowrotnie utracił prawo do wsparcia, jest rażąco naruszający prawo, tj. art. 2 ust. 1 pkt 2 u.w.k.c. i § 2 ust. 2 pkt 6 r.wsp.fin.
Na koniec dodać należy, że organy władzy publicznej na podstawie art. 7 Konstytucji RP mają obowiązek działać na podstawie i w granicach prawa. Norma ta dotyczy także ministerstw. Organy władzy publicznej są więc zobowiązane do stosowania prawa, a nie jego falandyzacji. Do wiążącej interpretacji prawa uprawnione są jedynie sądy.
Krzysztof Lisowski
