Rozpoczął się rok obchodów jubileuszu 120-lecia Związku Nauczycielstwa Polskiego. ZNP istnieje od 1905 roku i jest najstarszym związkiem zawodowym w Polsce. W ramach obchodów rocznicy powstania Związku odbędzie się wiele uroczystych wydarzeń poświęconych jego historii i dorobkowi. Będzie im przyświecało hasło „Edukacja dla pokoleń”.
Jak przypomniał ZNP na swoim oficjalnym profilu na Facebooku w czasach zaborów nauczyciele zakładali organizacje, bo chcieli być silniejsi w walce o polską szkołę.
Jedna z nich – Związek Nauczycieli Ludowych – powstała 1 października 1905 r. w Pilaszkowie koło Łowicza. W ten sposób 120 lat temu zrodziła się organizacja, która stała się zalążkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego.
oczątki ZNP są nierozerwalnie związane z walką nauczycieli o prawo do nauczania w języku polskim.
Ruch nauczycielski rozkwitał także w zaborze austriackim, gdzie na czele utworzonego 28 grudnia 1905 r. Krajowego Związku Nauczycielstwa Ludowego w Galicji stanął Stanisław Nowak.
Związek powstał w Krakowie podczas zebrania delegatów z Galicji, tzw. Ankiety. Oprócz Stanisława Nowaka czołową postacią tego ruchu był także Julian Smulikowski (1880-1934), współtwórca Związku, wiceprezes ZNP, poseł na Sejm w okresie II RP.
Symboliczny akt zjednoczenia nauczycieli szkół powszechnych dawnego Królestwa Polskiego i Galicji nastąpił w przeddzień Zjazdu Oświatowego, który obradował w Warszawie od 14 do 17 kwietnia 1919 r. Zjazd ten przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Nauczycielskiego. Uczestniczyło w nim 802 delegatów 44 organizacji nauczycielskich.
Jednym z pierwszych wydarzeń związanych z obchodami 120 – lecia ZNP w Polsce będą obchody 90 – lecia Oddziału ZNP w Kościerzynie z udziałem m.in. Sławomira Broniarza, prezesa ZNP. Jak poinformował Głos Nauczycielski Tomasz Derra, prezes Oddziału ZNP w Kościerzynie, uroczystość odbędzie się 20 stycznia 2025 r.
Warto przypomnieć, że w 2024 roku obchodziliśmy 85. rocznicę powołania do życia Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (TON). Tajna Organizacja Nauczycielska to kryptonim podziemny Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP), który w październiku 1939 r. rozpoczął działalność podziemną m.in. organizując tajną oświatę w ramach Polskiego Państwa Podziemnego. Natomiast w lutym 2025 r. przypada 80. rocznica wznowienia jawnej działalności przez Związek Nauczycielstwa Polskiego.
(GN)
