Warszawa, 3 kwietnia 2019 r.
Pani
Anna Zalewska
Minister Edukacji Narodowej
Związek Nauczycielstwa Polskiego wzywa Panią Minister do
natychmiastowego usunięcia ze strony internetowej MEN wprowadzającej w
błąd dyrektorów szkół informacji, w myśl której:
„Każda osoba posiadająca kwalifikacje pedagogiczne może być
członkiem zespołu egzaminacyjnego i nadzorującego podczas tegorocznych
egzaminów.”
Informacja ta jest nieprawdziwa, gdyż członkiem zespołu egzaminacyjnego
i nadzorującego nie może być osoba, która wprawdzie posiada kwalifikacje pedagogiczne, lecz:
- nie posiada zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego spełnianie
warunków zdrowotnych niezbędnych do wykonywania zawodu nauczyciela (art.
9 ust. 1 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela),
- nie przestrzega podstawowych zasad moralnych (art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela),
- figuruje w rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym (art. 21
ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym).
UZASADNIENIE
W dniu 2 kwietnia 2019 r. znowelizowała Pani rozporządzenie w sprawie
szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminów
ósmoklasisty, oraz rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i
sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego.
Na skutek tych nowelizacji do zespołów egzaminacyjnych i nadzorujących
egzaminy mogą być powoływane osoby niezatrudnione w szkole, które
posiadają
kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela.
Pojęcie „
kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela” jest pojęciem znacznie szerszym niż pojęcie użyte na stronie internetowej MEN „
kwalifikacje pedagogiczne”.
Kwalifikacje niezbędne do zajmowania stanowiska nauczyciela określono
bowiem w art. 9 ustawy Karta Nauczyciela. Art. ten w ust. 1 wskazuje
ogólne wymogi, których spełnianie jest
warunkiem koniecznym do uznania, iż dana osoba
posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska nauczyciela. Zgodnie z tym przepisem stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która:
- posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem
pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje
pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje,
- przestrzega podstawowych zasad moralnych,
- spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
W świetle tego przepisu niewątpliwym jest,
iż nie posiada kwalifikacji
wymaganych do zajmowania stanowiska nauczyciela osoba legitymująca się
wprawdzie wyższym wykształceniem z odpowiednim przygotowaniem
pedagogicznym, która jednocześnie
nie przestrzega podstawowych zasad moralnych lub
nie spełnia warunków zdrowotnych
niezbędnych do wykonywania zawodu nauczyciela. Potwierdza to Andrzej
Barański (wieloletni radca prawny Ministerstwa Edukacji Narodowej),
który w komentarzu do art. 9 ustawy Karta Nauczyciela wskazuje, iż:
„Przepis
art. 9 ust. 1 KN ustala
ogólne kwalifikacje, których posiadanie
jest niezbędne
do zajmowania stanowiska nauczyciela.” Podkreśla on jednocześnie, iż o
spełnianiu warunków zdrowotnych, o których mowa w tym przepisie
przesądzać może tylko zaświadczenie lekarskie wydane przez lekarza
medycyny pracy (A. Barański, J. Rozwadowska – Skrzeczyńska, M.
Szymańska, Karta Nauczyciela. Komentarz. Lex, 2018).
Na takim samym stanowisk stoi Marta Handzlik (były pracownik
Departamentu Prawnego MEN), która wskazuje, iż stanowisko nauczyciela,
zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, może zajmować
osoba, która spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu,
zaś kontroli zdrowia nauczyciela służą stosowane badania lekarskie
(Prawo Oświatowe Optimum. Wyd. Wolters Kluwer. Lex. 2012).
Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż nie jest możliwe powołanie w
skład zespołów egzaminacyjnych oraz zespołów nadzorujących egzaminy
osób, które nie legitymują się stosowanym orzeczeniem lekarskim wydanym
przez lekarza medycyny pracy.
Nie jest również dopuszczalne powołanie w skład tych zespołów osób,
które figurują w rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym.
Przesądza, o tym art. 21 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o
przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym. Należy
podkreślić, iż dyrektor szkoły, który dopuści do pracy w zespole
nadzorującym egzaminy osobę bez uprzedniego uzyskania o niej informacji z
rejestru sprawców przestępstw na tle seksualnym podlega karze aresztu,
ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1000 zł. (art. 23
ust. 2 ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym).
Jednocześnie Związek Nauczycielstwa Polskiego uważa za
niedopuszczalne, to iż Minister Edukacji Narodowej wprowadził do obiegu
prawnego przepisy, które dają możliwość powoływania do zespołów
egzaminacyjnych oraz zespołów nadzorujących egzaminy osób, które:
- były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwa lub
umyślne przestępstwa skarbowe (inne niż przestępstwa na tle seksualnym),
- były ukarane dyscyplinarnie np. karą dożywotniego usunięcia z zawodu nauczyciela.
Do osób posiadających kwalifikacje pedagogiczne, a niezatrudnionych w
szkole nie stosuje się bowiem art. 10 ust 5 pkt 2-4a ustawy Karta
Nauczyciela.
Szczegółowe uzasadnienie prawne wykazujące wszystkie mankamenty ww.
nowelizacji rozporządzeń zostaną Pani Minister przesłane w najbliższych
dniach. Jednakże już teraz apelujemy o wycofanie się z tej nowelizacji.
wiceprezes ZG ZNP Krzysztof Baszczyński prezes ZNP Sławomir Broniarz
