12 grudnia 2024 roku odbyło się w Ministerstwie Edukacji Narodowej podsumowanie półrocznej pracy Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli, który został powołany z inicjatywy ZNP.
– MEN przyjęto postulat ZNP, aby wydłużyć do 45 lat możliwość wypłacania nagród jubileuszowych, będzie korzystniejsze rozliczanie godzin ponadwymiarowych – bez potrącania wynagrodzenia za dni, w których przypada święto; zostanie uporządkowana sprawa odpraw emerytalnych po 10, 15 i 20 latach pracy – wtedy nauczyciele mają otrzymywać 6 miesięczną odprawę, podobnie jak pracownicy samorządowi; zostanie rozszerzony katalog osób, stanowisk, zawodów uprawnionych do korzystania ze świadczeń kompensacyjnych; ponadto zostanie wydłużony okres obowiązywania tych świadczeń przynajmniej do roku 2042; zostanie także podjęta próba uporządkowania czasu pracy (pensum) dla nauczycieli zawodu – relacjonował Sławomir Broniarz, prezes ZNP po plenarnym posiedzeniu Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli w MEN.
– Ponadto mamy zapewnienie MEN o skróceniu do jednego roku okresu uprawniającego do awansu zawodowego w przypadku nauczycieli początkujących zatrudnionych na czas określony, mają zostać uporządkowane zasady doraźnych zastępstw oraz nagród dla nauczycieli – odpowiednie środki na nagrody znajdą się w budżetach wojewodów. Zwrócono także uwagę na potrzebę uporządkowania prac komisji dyscyplinarnych, bo wydaje się że dyrektorzy nadmiernie dużo skarg na nauczycieli przekazują do komisji zamiast rozpatrywać je na poziomie szkoły, czy w pierwszej instancji komisji dyscyplinarnej – wyliczał prezes ZNP na briefingu przed gmachem MEN.
– Teraz czekamy na realizację tych wszystkich postulatów. Zakładamy, że gros z nich powinno zostać wcielonych w życie w pierwszym kwartale przyszłego roku. Chcielibyśmy, żeby stało się to jak najszybciej, bo na te zmiany czekają nauczyciele – podkreślił.
Poza Sławomirem Broniarzem w posiedzeniu zespołu ds. pragmatyki nauczycieli ze strony ZNP wzięli udziałNiektóre zmiany już w 2025 r.
Urszula Woźniak dodała, że część zmian w nauczycielskiej pragmatyce zgodnie z deklaracjami minister Nowackiej ma obowiązywać od 1 września 2025 r., a część będzie mogła być zrealizowana dopiero w 2026 roku.
– Zadowoleni mogą być nauczyciele zawodów – teoretycznych i praktycznych zajęć – ponieważ ich pensum będzie zrównane. Ważnym postulatem ZNP była też zmiana zasad stażu na nauczyciela mianowanego, żeby tylko przez rok można było zatrudniać nauczyciela początkującego na czas określony. Taki staż nadal będzie trwał cztery lata, ale nauczyciele będą już mieli zatrudnienie na czas nieokreślony, co da im chociażby możliwość zaciągnięcia kredytu – tłumaczyła.
– Mieliśmy też ostatnio coraz częściej do czynienia z takim progresywnym rozliczaniem godzin ponadwymiarowych. Ma się to skończyć. To ma zostać uregulowane w przepisach prawa, a konkretnie w ustawie, bo brak delegacji ustawowej do wydania rozporządzeń lub regulaminów wynagradzania powodował tutaj pewien dualizm – poinformowała.
– Nauczyciele powinni być zadowoleni. Wiele kwestii wymaga jeszcze doprecyzowania, a przez nas – przeanalizowania. Potrzebujemy na to czasu – zastrzegła Urszula Woźniak.
Jak podkreśliła grupy robocze działające w ramach zespołu ds. pragmatyki nie kończą pracy.
– Myślę, że MEN wykazało się pewną otwartością i reagowało na to co mówimy, a zgłaszaliśmy też doraźne problemy, które jak wiadomo wystąpiły pod koniec roku, czyli brak wypłaty nauczycielskich wynagrodzeń przez niektóre samorządy i tu trzeba przyznać była reakcja resortu – wskazała wiceprezes ZG ZNP.
– Nawet sprawa Bodzentyna stanęła już na Radzie Ministrów we wtorek i zmierza do rozwiązania. My zgłaszaliśmy natomiast MEN, że niektóre samorządy nie wypłacają nauczycielom nagród, choć mają zabezpieczone środki i blokują wypłacanie środków na doskonalenie zawodowe nauczycieli. Ministerstwo prosiło nas byśmy zgłaszali takie przypadki na bieżąco i będą reagować – poinformowała.
Zespół ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli został powołany przez Minister Edukacji na wniosek ZNP. Jego pierwsze posiedzenie miało miejsce 20 czerwca 2024 r.
W ostatnich miesiącach odbywały się posiedzenia pięciu grup roboczych, zajmujących się następującymi zagadnieniami: wynagrodzenia i warunki pracy nauczycieli; emerytury i świadczenia kompensacyjne nauczycieli; awans zawodowy i ocena pracy nauczycieli; kwalifikacje, kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli; odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli.
W ramach prac tych grup przedstawiciele ZNP zaprezentowali a następnie przekazali na piśmie konkretne propozycje rozwiązań prawnych poprawiających sytuację nauczycieli i nauczycielek.
– Dziękuję w imieniu ZNP tym wszystkim, którzy brali udział w pracach grup roboczych. Liczymy na to, że MEN zgodnie z deklaracjami przyśpieszy te prace. Natomiast do rozwiązania pozostaje kluczowa sprawa, czyli podjęcie przez Sejm prac nad inicjatywą obywatelską ZNP „Godne płace i wysoki prestiż zawodu nauczyciela” – podkreślił prezes ZNP.
– Liczymy na to, że sejmowa komisja edukacji zgodnie z deklaracją pana premiera Donalda Tuska niezwłocznie podejmie prace nad tym projektem. Pierwsze czytanie odbyło się w styczniu. Czekamy na harmonogram prac ze strony MEN. ZNP jest gotowy by brać udział w tych pracach – zaznaczył.
Dodał, że prace powinny ruszyć po Nowym Roku.: Urszula Woźniak, wiceprezes ZG ZNP oraz Krzysztof Baszczyński, były wiceprezes ZG ZNP.
MEN przedstawia listę zmian w prawie
– Mamy dzisiaj konkretne projekty i rozwiązania wypracowane przez MEN, po dyskusjach na grupach roboczych – powiedziała minister edukacji Barbara Nowacka.
Na stronie resortu opublikowano listę rozwiązań, które będą uwzględnione w pracach legislacyjnych nad zmianą przepisów dotyczących pragmatyki zawodowej nauczycieli:
>> Rozszerzenie prawa do nagrody jubileuszowej dla nauczycieli (wprowadzenie uprawnienia po 45 latach pracy).
>> Przedłużenie uprawnienia do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych o 10 lat, tj. do 2042 roku.
>> Rozszerzenie grupy nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o nauczycieli, którzy obecnie nie mają tego prawa, m. in. nauczycieli centrów kształcenia ustawicznego, młodzieżowych domów kultury, pałaców młodzieży, szkolnych schronisk młodzieżowych.
>> Uregulowanie warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za doraźne zastępstwa dla wszystkich nauczycieli.
>> Wyeliminowanie przydzielania zastępstw doraźnych za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym mają swoje obowiązkowe zajęcia.
>> Korzystniejsze ukształtowanie odpraw w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Ujednolicone zostaną zasady odpraw emerytalno-rentowych dla nauczycieli z odprawami przewidzianymi dla pracowników samorządowych.
>>Uregulowanie w Karcie nauczyciela ochrony przedemerytalnej w jednolity sposób dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
>> Kwalifikacje do nauczania muzyki, plastyki będzie miał nauczyciel, który jest absolwentem szkoły muzycznej albo liceum plastycznego i ukończył dowolne studia oraz ma przygotowanie pedagogiczne.
>> Studia podyplomowe dla wszystkich nauczycieli niezależnie od czasu studia ukończyli i uzyskali kwalifikacje.
>> Ujednolicenie pensum nauczycieli kształcenia zawodowego niezależnie od rodzaju prowadzonych zajęć do 18 godzin w tygodniu.
